Data mesh architectuur

Het antwoord zit in data mesh, een vernieuwende architectuurstijl die het voor teams mogelijk maakt om in samenhang en toch elk vanuit hun eigen domein dataoplossingen te ontwikkelen. Het is de ideale oplossing voor complexe organisaties met tal van individuele partijen zoals in de Vlaamse cultuurwereld. Een gedecentraliseerde aanpak waarbij iedere speler zelf aan de slag kan, is veel logischer en efficiënter dan alle dataoplossingen voor de hele sector centraal te laten realiseren en beheren door één data team.

Voor de implementatie van die architectuur gunde het Departement CJM de opdracht aan ACA Group op basis van een sterk dossier. Niet alleen heeft ACA ervaring met data mesh en microservices, het heeft ook veel kennis van cloud-native technologie en Kubernetes, de software waarop het platform is gebouwd.

Flexibel, kostenefficiënt en secure

Data mesh stimuleert de culturele spelers om hun data te beschouwen als een product dat ze willen delen en vindbaar maken voor andere partijen. Aangezien er geen centraal datateam nodig is voor het uitwisselen van data, kan deze data rechtstreeks uitgewisseld worden tussen de ‘producent’ en de ‘consument’ door middel van self-service tools. Het maakt niet uit hoeveel spelers er in de toekomst deelnemen, de data-architectuur kan heel flexibel worden opgeschaald.

Zodra de basis er staat en culturele sectorspelers toegang hebben tot dataproducten, kunnen ze heel snel analytische inzichten genereren en op basis daarvan innovatieve diensten ontwerpen. Het systeem zorgt er straks ook voor dat ze niet telkens dezelfde data moeten invoeren wanneer ze bijvoorbeeld een evenement aanmaken of een subsidie willen aanvragen. Aangezien de oplossing door de hele sector gedeeld wordt en niemand individueel in technologie moet investeren, daalt ook de total cost of ownership van de infrastructuur.

Wie data zegt, moet natuurlijk ook meteen aan security denken. Het platform werkt met KMaaS, ofwel Key Management-as-a-Service. De encryptie van de data gebeurt daardoor telkens op basis van sleutels aangeleverd door de Vlaamse overheid.

Breed lanschap van data producten

Dat een data mesh-oplossing op de lange termijn nog bijzonder veel potentieel heeft voor het Departement CJM en de cultuursector, bleek al in de voorbereiding van het project. Na een rondvraag bij verschillende stakeholders kon ACA Group een omvangrijk landschap met een veertigtal gekende applicaties en zo’n zestig bijhorende data producten in kaart brengen. En dat is nog maar het topje van de ijsberg, want we hebben nog lang niet de hele culturele sector bevraagd.

Multidisciplinair team

In de zomer van 2022 ging een gespecialiseerd projectteam aan de slag om de oplossing uit te werken. Data mesh is altijd een multidisciplinaire aangelegenheid. ACA Group stelde dan ook een gevarieerd team samen bestaande uit een projectmanager, analist, architecten,  cloud engineers, data engineers en software engineers. Op die manier kon er tijdens de uitwerking voortdurend aan kruisbestuiving worden gedaan. Het feit dat één bedrijf al die skills in-house kan samenbrengen en combineren met kennis en best practices rond data mesh, was voor het Departement CJM een doorslaggevende factor om voor ACA te kiezen.

Een nieuwe manier van cultuur beleven

De demo van het platform werd eind 2022 en medio 2023 alvast goed onthaald door de stakeholders van het project. De lancering van het platform is gepland voor het najaar van 2023. De exploitatie van het systeem zal na implementatie onder de vleugels van publiq terechtkomen. ACA Group zal hierbij ondersteuning bieden aan het begeleiden van deze mensen, zodat de fakkel op het einde van 2023 op een vlotte manier kan worden overgedragen.

De komende jaren zal de sector mede dankzij het platform op een steeds digitalere manier werken. Zo zal het tal van use cases uit de sector mogelijk maken. Aan de ene kant door bezoekers te matchen met culturele evenementen of activiteiten die aansluiten bij hun interesses. De toegang tot data zal het onder meer mogelijk maken om op basis van historiek, aanbevelingen te doen en in één stap tickets te bestellen. En aan de andere kant moeten ook de organisatoren zelf feedback krijgen, bijvoorbeeld over het publiek dat naar gelijkaardige evenementen is gegaan en hoe ze die mensen kunnen bereiken. Het einddoel is een hypermoderne manier van cultuur beleven met een gepersonaliseerd aanbod dat de Vlaamse cultuurparticipatie naar ongeziene hoogtes stuwt.

Intussen ontdekken andere overheidsorganisaties natuurlijk eveneens het potentieel van data voor innovatieve diensten aan de burger. Ook daar heeft een data mesh-architectuur bijzonder veel potentieel.

Meer weten?

⭐ Project team in de spotlight

De mensen achter dit groots project voor de Vlaamse Overheid, en digitale transformatie binnen de Cultuur Sector.

Hans Van der Linden - Programmamanager Digitale Transformatie

Hans adviseert over de aansturing van de digitale transformatie van de cultuursector en operationaliseert de visienota naar een slagkrachtige cultuursector in digitale tijden. Hij was betrokken bij de bepaling van de business case en uitwerking van het programma van DDT.

"Het DDT-project vormt een belangrijke stimulans voor de digitale transformatie van de cultuursector. Door dit uitwisselingsplatform volgens de data mesh technologie op te zetten, en aangedreven door OSLO-standaardisatie, creëren het departement CJM, publiq en ACA een basis voor een open, datagedreven ecosysteem dat de principes vormgeeft die we omarmen om van de digitale transformatie van de cultuursector een succes te maken."

Leander Price - Afdelingshoofd Kennis en Beleid Dep.CJM

Leander is verantwoordelijk voor de afdeling Kennis en Beleid binnen het Departement CJM. Vanuit zijn afdeling werd het programma DDT opgestart en opgevolgd. Leander werkt al 13 jaar bij de Vlaamse overheid en heeft in verschillende departementen gewerkt. Sinds 2020 is hij ook het afdelingshoofd en werkt hij aan de strategie van de afdeling en realisatie van verschillende projecten en vernieuwende oplossingen.

"Data vormt de motor voor de digitale transformatie binnen de cultuursector.   Het departement CJM en publiq ontwikkelen, in samenwerking met ACA, een gegevensuitwisseling platform die het delen en hergebruik van data binnen de sector stimuleert. Via deze bouwsteen kunnen nieuwe innovatieve diensten en producten ontwikkeld worden voor de cultuurparticipant en verkrijgt de cultuursector betere inzichten in hun publiekswerking."

Bart Temmerman - Secretaris Generaal Dep.CJM

Bart is geen onbekende in de Vlaamse Culturele Sector. Binnen publiq stond hij 14 jaar lang aan het roer en lanceerde hij producten als UiTPAS en museumPASSmusées. Daarnaast realiseerde hij diverse organisatorische veranderingen zoals de fusie met CJP en de integratie met Vitamine C. Sinds 1 Juli 2023 is hij Secretaris Generaal voor het Departement CJM en bouwt hij verder de visie en toekomst uit van het departement als gepassioneerde leider en inspirerende motivator.

"Een overheid is goed geplaatst om impulsen te geven om de digitale transformatie van de cultuursector te stimuleren. Het gegevensuitwisselingsplatform dat het departement CJM en publiq samen met ACA ontwikkelden is een belangrijke stap in de opbouw van een digitaal ecosysteem dat de (digitale) relevantie van de cultuursector in de toekomst kan bestendigen. Het is m.a.w. een belangrijke stap om de cultuursector slagkrachtig te maken in digitale tijden."

José Rotsaert - Programma Manager DDT Dep. CJM

José heeft als programma manager DDT vanaf de voorstudie, product en platformontwikkeling,  en go-live voorbereiding het volledige project bewaakt. José heeft ruime ervaring opgebouwd binnen de media- en logistieke sector en startte 2 jaar geleden als externe Program Manager DDT voor de Vlaamse Overheid.

"Het nieuw cultureel ecosysteem dat we via het DDT-project met ACA bouwen moet aan een aantal belangrijke voorwaarden vanuit het departement en publiq voldoen. De data mesh architectuur ondersteunt een open ecosysteem waar dataproducenten en dataconsumenten kunnen aan deelnemen. Via het gebruik van OSLO-datastandaarden wordt de interoperabiliteit van data binnen de cultuursector gerealiseerd. Het platform is gebouwd op basis van open source componenten en cloud-native technologie om maximaal de voordelen van schaalbaarheid, flexibiliteit en onafhankelijkheid na te streven zonder in te boeten op veiligheid. Een toekomstige integratie met SOLID-datakluizen zorgt ervoor dat de burger controle over zijn persoonlijke gegevens blijft houden."

Sven Houtmeyers - CTO publiq

Sven werkt al 18 jaar binnen publiq vzw en kent de technische stack van publiq als geen ander, recent werd hij ook benoemd als CTO voor publiq en zal hij het bedrijf technologisch en innovatief verder naar de toekomst begeleiden alsook het beheer van het DDT Platform onder zijn verantwoordelijkheid nemen.

"Reeds een jaar werkt publiq nu samen met ACA aan dit uitdagend project, en eigenlijk groeit de relevantie en waarde van het UiTwisselingsplatform nog steeds elke dag. Want voor publiq is dit platform, gebaseerd op de Data Mesh principes, één van de bouwstenen van de toekomst. Door de kracht van Cloud Native componenten en het volle potentieel van Linked Open Data te benutten, kunnen we een overzichtelijk web van data producten genereren, waar heel de sector meerwaarde kan op realiseren. Met dit platform kunnen data product ontwikkelaars, binnen en buiten publiq, hun data op een toegankelijke manier op het platform plaatsen, transformeren en in enkele minuten beschikbaar stellen in een Kubernetes-cluster. Met de optie van verschillende output poorten wordt de data, op een stabiele, performante en interoperabele manier herbruikbaar voor talrijke use-cases, waarbij we bestaande processen willen optimaliseren, maar vooral toch dromen van nieuwe projecten zoals ‘The Audience Finder’, een nieuwe zoekmachine voor cultuur- en jeugdinfrastructuur, een ‘Last Minute Ticketing’-applicatie en nog veel meer. En zo wederom de missie van publiq waar maken, namelijk participanten informatie en inspiratie bieden, en van zoekers vinders maken."

Peter Jans - Strategie, Cloud en Innovatie Advocate ACA Group

Peter heeft in verschillende rollen en bedrijven gewerkt waarbij hij vooral als trekker, coach, strategist en innovator projecten en klanten helpt om het verschil te maken op de markt. Met zijn technische achtergrond en passie voor cloud-native, software, infrastructuur en data heeft hij samen met veel collega’s het project en programma DDT omgezet naar een werkend resultaat dat verder leeft als het uitwisselingsplatform.be.

"DDT" is een uitdagend en vernieuwend project geworden. Samen met de verschillende stakeholders en de betrokken ACA-teamleden hebben we hard gewerkt en hierdoor een veilig en betrouwbaar platform neergezet dat de doelstellingen en use cases op korte en lange termijn zal kunnen realiseren. Een platform is nooit af, en verdere ontwikkeling zal nodig en nuttig zijn, maar ik ben erg optimistisch dat we hier nog veel van gaan horen. De nu bewezen cloud native en data mesh platform aanpak zal ook bij andere stakeholders en binnen andere departementen van de Vlaamse overheid potentieel hebben om hun uitdagingen te realiseren.”

Tom De Wolf - Data Mesh Expert, Architect en Innovatie lead ACA Group

Tom heeft een zeer brede achtergrond op vlak van architectuur en innovatieve oplossingen. Vanuit expertise in Data Mesh, Domain Driven Design, Evolutionary Architecture, en Platform Engineering heeft Tom voor het DDT programma de architecturale visie, aanpak, en oplossing uitgewerkt en samen met veel collega’s omgezet in een werkend resultaat. Als stichter en organisator van de Data Mesh Belgium meetups is hij zeer actief in de bredere data mesh community. 

“We streven als ACA Group steeds naar vernieuwende oplossingen om bij onze klanten met innovatie een grote meerwaarde te leveren. Het toepassen van Data Mesh in een hele sector is een uitdaging die we samen met het Departement CJM en publiq aangegaan zijn. Het resultaat mag er staan en heeft het potentieel om een data-gedreven cultuursector te ondersteunen en verscheidene innovatieve diensten in de markt te zetten. ”

---

Een volledige “Team”  is natuurlijk nodig om ook effectief iets te realiseren, hierbij waren zeker niet minderwaardig alvast de volgende collega’s betrokken in analyse, feedback, development, cloud,  sponsoring, klankbord en project management. Zonder hen was dit niet gelukt!

vanuit het Departement CJM talrijke betrokken medewerkers
vanuit de cultuursector talrijke betrokken medewerkers
vanuit Digitaal Vlaanderen talrijke betrokken medewerkers
vanuit publiq onder andere
Hans, Stan, Erwin, Kristof, Paul, Frederik, Sven, Karen

vanuit ACA onder andere
Bram, Bregt, Carl, Jan, Joppe, Leonardo, Matthias, Peter, Thomas, Tom, Ugur

En daarnaast nog vele andere betrokkenen.
Bedankt allemaal! 🙌