Mobile-first app brengt asbest in kaart voor OVAM

OVAM, de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, streeft naar een duurzaam beheer van afval en materialen in Vlaanderen. Onder het Vlaamse beleidsdomein Leefmilieu, Natuur en Energie zet de overheidsorganisatie zich ook in voor een propere bodem en gezond grondwater. Een andere activiteit van OVAM draait rond het stimuleren van asbestafbouw in Vlaamse gebouwen.

De uitdaging: het asbestattest voor woningen ondersteunen met een inventaris

Hoewel asbest niet onmiddellijk met het blote oog zichtbaar is, is het een kankerverwekkend stof. Sinds 2000 is het gebruik van asbesthoudend materiaal in gebouwen verboden, maar in oudere constructies is het gevaar vaak wel nog aanwezig. Om dit probleem aan te pakken en de hoeveelheid asbest af te bouwen, moet je als verkoper van een gebouw (bouwjaar voor 2001) vanaf 23 november 2022 over een asbestattest beschikken. Dat attest geeft aan of de woning asbestveilig is of niet. Tegen 2032 zullen alle woningen van voor 2001 zo’n attest moeten kunnen voorleggen. Meer informatie over dit attest vind je op deze landingspagina van OVAM.

Het vaststellen van asbest gebeurt uiteraard op locatie. Asbestdeskundigen moeten hiervoor de detailgegevens van alle gevonden asbestmaterialen verzamelen, foto’s en plannen van de onderzochte gebouwen opladen, en ervoor zorgen dat de asbestmaterialen op de plannen exact kunnen worden gelokaliseerd. 

Onze oplossing: een innovatieve mobile-first applicatie die ook offline werkt

Asbestdeskundigen doorkruisen Vlaanderen tegenwoordig met de tablet in de hand en bewaren alle informatie dankzij een mobile-first app die we voor OVAM ontwikkeld hebben. Over het concept en het uitdenken van deze app lees je hier meer. Concreet moesten we er rekening mee houden dat de app voornamelijk in het veld zou worden gebruikt. Daarom hebben we een progressieve web app (PWA) gebouwd met React. Hierdoor kan een gebruiker de website installeren als app op z’n tablet.

Aangezien asbestdeskundigen vaak op plaatsen komen met weinig of geen mobiel bereik, maakt de frontend applicatie het mogelijk om ook zonder internetverbinding zorgeloos informatie, plannen en foto’s op te laden. Zodra het toestel terug met een netwerk kan connecteren, zal de app alle data zelf met de backend synchroniseren. Dankzij het gebruik van zogenaamde ‘Optimistic UI’-principes kan de app altijd snel reageren zonder te moeten wachten op feedback van de backend.

Bij het inventariseren van asbest in gebouwen wordt natuurlijk veel data gegenereerd. Uiteindelijk moet die informatie tot bij de eigenaars van de gebouwen geraken die het attest hebben aangevraagd. Daarom is het mogelijk om het asbestattest in de vorm van een PDF-versie digitaal te verdelen. Aangezien veel data dynamisch van aard is, was het een behoorlijke uitdaging om alle data en visuele elementen in één document samen te brengen. Zo kunnen grote asbestattesten al gauw oplopen tot enkele honderden pagina’s. Om alles te implementeren, hebben we gebruik gemaakt van Docmosis.

Integratie met authenticatieportaal en GIS-data

Om de eindgebruikers van de app – voornamelijk werknemers van Belgische organisaties – correct te identificeren en de juiste toegang te verschaffen, is de oplossing geïntegreerd met Authenticatie Vlaanderen. Dat is het Vlaamse authenticatieportaal waar je zowel met eID, Itsme of federale tokens kunt aanmelden. Het laat ook toe om met een uitgebreid rollen- en rechtensysteem te werken. Onder de motorkap kozen we voor de OpenID-standaard en hebben we met behulp van Keycloak een authenticatiefaçade opgezet die inmiddels door meerdere apps binnen OVAM wordt gebruikt.

Dankzij uitgebreid gebruik van OpenLayers integreert de oplossing ook met de Vlaamse GIS-data, een geografisch informatiesysteem van het volledige vastgoedpatrimonium. Gebruikers kunnen hiermee via kaarten op zoek gaan naar het gebouw dat ze willen inventariseren en het met een simpele click toevoegen. Het is zelfs mogelijk om automatisch adresvoorstellen te doen. Zijn er geen plannen beschikbaar? Dan kan de app op basis van de GIS-data zelf de omlijning van een gebouw omzetten naar een afbeelding. Ook de deskundige kan zelf eenvoudig binnenmuren bijtekenen.

Certificatieplatform

Voor de app in productie kon worden genomen, moest eerst de regelgeving rond het afbouwbeleid voor asbest worden goedgekeurd. Om na te gaan welke regels we in de app konden ondersteunen en welke niet, hebben we gedurende drie jaar nauw samengewerkt met OVAM en de asbestdeskundigen. De nieuwe wetgeving opent bovendien perspectieven voor twee nieuwe spelers op de markt. Aan de ene kant ontstaan er asbestdeskundige bedrijven met gecertificeerde experts. Daarnaast zijn er ook door OVAM erkende instellingen nodig die deze certificaten via opleiding aanbieden.

Naast de app hebben we daarom ook een certificatieplatform gebouwd. Hiermee kan een instelling het traject van deskundigen beheren. Denk bijvoorbeeld aan registratie van kandidaten, opleidingen en geslaagde examens. Pas wanneer iemand aangesloten is en een certificaat behaald heeft, kan die persoon via de applicatie een asbestinventaris opstellen.

What’s next? 🚀

In de komende maanden en jaren zal de app verder ontwikkeld en uitgebreid worden. Op die manier ondersteunen we niet alleen asbestdeskundigen bij het opstellen van attesten, maar dragen we ook bij aan de missie om tegen 2040 alle gebouwen in Vlaanderen asbestveilig te maken.